Nguyên tắc chung của hầu hết bệnh ung thư là phát hiện sớm, tỉ lệ điều trị thành công cao. Nhưng rất nhiều bệnh nhân khám ung thư ở giai đoạn muộn, do không nhận biết được những dấu hiệu ban đầu của bệnh. Mới đây, Hiệp hội Ung thư Mỹ đã đưa ra các hướng dẫn cách phát hiện sớm 6 loại ung thư thường gặp.
Ung thư vú
Phụ nữ cần nắm rõ những triệu chứng của ung thư vú. Khi thấy có những thay đổi bất thường của bầu ngực như sờ thấy u, hoặc biến đổi màu sắc, kích thước, cần sớm nhận biết và đến gặp bác sỹ thăm khám. Ngoài ra, tất cả phụ nữ đều cần hiểu rõ về tầm soát ung thư vú, những lợi ích của việc tầm soát ung thư vú định kỳ.
– Phụ nữ ở độ tuổi 40 đến 44: nên bắt đầu khám sàng lọc ung thư vú định kỳ hàng năm
– Phụ nữ ở độ tuổi 45 đến 54: nên chụp nhũ ảnh hàng năm.
– Phụ nữ ở độ tuổi 55 trở lên: nên chuyển sang chụp nhũ ảnh 2 năm/lần, hoặc có thể tiếp tục khám sàng lọc hàng năm.
Việc khám sàng lọc là rất cần thiết, dù người phụ nữ luôn cảm thấy khỏe mạnh. Với những phụ nữ có tiền sử gia đình bị mắc ung thư vú cần trao đổi với bác sĩ và nên được khám sàng lọc định kỳ hàng năm bằng cách chụp nhũ ảnh và chụp cộng hưởng từ (MRI).
Ung thư phổi
Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo những người thuộc đối tượng có nguy cơ ung thư phổi cao, cần làm sàng lọc ung thư phổi định kỳ hàng năm.
Những đối tượng có nguy cơ ung thư phổi cao gồm:
– Những người nằm trong độ tuổi từ 55 đến 74.
– Những người thường xuyên hút thuốc lá
Ung thư và polip đại tràng, trực tràng
Ung thư đại trực tràng thường phổ biến ở nam giới sau tuổi 45. Nên với những đối tượng này, cần được tầm soát định kỳ hàng năm bằng phương pháp nội soi.
Những người có tiền sử người thân trong gia đình mắc ung thư đại trực tràng là đối tượng có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng, Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo nên tầm soát định kỳ khi bắt đầu ở độ tuổi 45.
Ngay cả khi sức khỏe bình thường, không có dấu hiệu đau đớn, bạn cũng đừng xem thường việc tầm soát định kỳ, và cố gắng duy trì cho đến 75 tuổi. Còn đối với những người ở độ tuổi từ 76-85, hãy trao đổi với bác sĩ về vấn đề tầm soát này. Còn trên 85 tuổi, không cần thiết tầm soát ung thư đại trực tràng nữa.
Ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh ám ảnh đa số phụ nữ. Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ từ 9-26 tuổi nên tiêm phòng vacxin cổ tử cung. Tất cả các phụ nữ dù đã tiêm phòng HPV hay chưa đều cần làm xét nghiệm ung thư cổ tử cung theo khuyến nghị dành cho các nhóm tuổi như sau:
Phụ nữ từ 21 tuổi: Nên bắt đầu đi xét nghiệm ung thư cổ tử cung, còn dưới 21 tuổi không nên làm xét nghiệm này.
Phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi: nên làm xét nghiệm Pap theo định kỳ mỗi 3 năm/lần. Những phụ nữ trong nhóm tuổi này không nên làm xét nghiệm HPV, trừ khi có kết quả xét nghiệm Pap bất bình thường.
Phụ nữ từ 30 đến 65 tuổi: Ở nhóm tuổi này, phụ nữ cần làm xét nghiệm Pap kèm với xét nghiệm HPV theo định kỳ mỗi 5 năm/lần. Đây là hướng dẫn nhưng bạn có thể làm riêng xét nghiệm Pap 3 năm/lần cũng được.
Phụ nữ trên 65 tuổi: Ở độ tuổi này, phụ nữ không cần khám tầm soát ung thư cổ tử cung, nếu kết quả tầm soát trước đây cho kết quả bình thường.
Đối với những phụ nữ có tiền sử tiền ung thư cổ tử cung, cần được tiếp tục sàng lọc ít nhất 20 năm sau khi chẩn đoán, thậm chí sàng lọc cả khi đã trên 65 tuổi.
Những phụ nữ đã bị cắt bỏ tử cung và cổ tử cung, nếu việc cắt bỏ không liên quan đến ung thư cổ tử cung, cũng không có tiền sử bị ung thư cổ tử cung hay tình trạng tiền ung thư nghiêm trọng thì không cần làm xét nghiệm.
Một số phụ nữ – vì tiền sử sức khỏe bị nhiễm HIV, ghép tạng, v.v… có thể cần một lịch trình xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung khác.
Ung thư nội mạc tử cung
Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo tất cả các phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh nên tìm hiểu về những nguy cơ và triệu chứng của bệnh ung thư nội mạc tử cung. Nếu xảy ra hiện tượng chảy máu âm đạo bất thường, bạn cần đến gặp bác sỹ chuyên khoa ngay lập tức.
Nếu có tiền sử bệnh tật, cần làm sinh thiết ung thư nội mạc tử cung hàng năm.
Ung thư tiền liệt tuyến
Nam giới trên 50 tuổi nên quan tâm đến vấn đề của ung thư tiền liệt tuyến và cần trao đổi bác sĩ về những lợi, hại của xét nghiệm này.
Những người thuộc nhóm nguy cơ cao là người Mỹ gốc Phi, hoặc những người có bố hay anh em trai bị mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt cần được tầm soát từ tuổi 45 trở đi. Trước khi tầm soát, hãy trao đổi với bác sĩ về các vấn đề của bản thân, như những nguy cơ cũng như lợi, hại của việc làm xét nghiệm và điều trị.
Những việc cần làm để giảm rủi ro mắc bệnh ung thư
Hãy luôn nhớ tránh xa thuốc lá.
Luôn duy trì trọng lượng cơ thể ở mức ổn định và tốt cho sức khỏe, không nên tăng hoặc giảm cân quá nhanh.
Vận động thể chất thường xuyên để có một thể lực tốt
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả, hạn chế uống rượu bia, các chất kích thích và đồ chiên nướng, đồ ăn nhanh.
Bảo vệ da dưới ánh mặt trời.
Hiểu biết về bản thân, về tiền sử gia đình, và các rủi ro sức khỏe của mình.
Khám tổng quát và kiểm tra sàng lọc ung thư theo định kỳ.
Với hướng dẫn cách phát hiện sớm 6 loại ung thư trên, hy vọng các bạn biết ở mỗi nhóm tuổi nên làm gì để có thể phòng ngừa ung thư hiệu quả.